Nếu đang sở hữu các món trang sức đá quý là ngọc phỉ thúy hay ngọc bích… bạn chắc sẽ luôn tự hỏi giá trị của những viên ngọc mình đang có là bao nhiêu? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu ngay những thước đo giá trị của ngọc quan trọng nhất.
Khi sở hữu những món đồ trang sức quý giá từ ngọc, bạn có bao giờ thắc mắc giá trị thực sự của chúng? Hay sâu xa hơn, bạn có bao giờ băn khoăn về việc ngọc được định giá như thế nào? Viên ngọc mà bạn đang có trong tay liệu có xứng tầm với giá mà bạn đã trả cho chúng? Tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết này. Hiểu rõ hơn về các tiêu chí định giá ngọc, cụ thể là ngọc bích sẽ khiến bạn trở thành một người chơi ngọc đẳng cấp thật sự.
Ngọc và những gì chúng ta biết
Ngọc nói chung là tên gọi dành cho 2 loại đá quý: ngọc bích và ngọc cẩm thạch. Xét về mặt giá trị, ngọc bích được đánh giá cao hơn nhiều so với ngọc cẩm thạch. Sự khác nhau về mặt giá trị đến từ thành phần tinh thể cùng cấu tạo hóa học của chúng. Trung Hoa cổ đại đã sớm phát hiện và dành một sự ưu ái đặc biệt cho ngọc cẩm thạch, trong khi ngọc bích được phát hiện tại Myanmar vào những năm 1700. Ngay khi được tìm thấy, ngọc bích đã nhanh chóng nổi tiếng trên toàn thế giới và chiếm lĩnh được sự quan tâm của đông đảo giới quý tộc, quan chức quyền lực.
Mặc dù hầu hết mọi người chỉ được nhìn thấy, hay tiếp cận với ngọc bích màu xanh, chúng vẫn tồn tại dưới nhiều màu sắc phổ biến khác nhau như vàng, nâu, trắng, đỏ, cam, tím,… Đặc biệt, trong thiên nhiên cũng tồn tại các miếng ngọc có nhiều hơn một màu. Ngày nay, ngọc bích nguyên chất trở nên khan hiếm hơn và dĩ nhiên, chúng được bán với những cái giá cao ngất ngưởng.
Ngọc cẩm thạch được tìm thấy nhiều ở Trung Quốc, trong khi ngọc bích giá trị hơn được tìm thấy ở Myanmar
Một viên ngọc trước khi có được mức giá chính thức phải được xem xét qua nhiều yếu tố. Quan trọng nhất vẫn là màu sắc của ngọc, kế đến là độ trong suốt, kết cấu chung, độ bóng của bề mặt và cách chạm khắc hay tạo kiểu cho ngọc. Cũng không giống như hầu hết các loại đá quý khác, ngọc bích không được tính bằng đơn vị carat mà thường được bán dưới dạng miếng, mẩu hay kết hợp cùng các đá quý khác.
Những tiêu chí cốt lõi trong định giá ngọc
Để biết chính xác một mảnh ngọc bích có giá trị thế nào, ta cần xem xét qua rất nhiều tiêu chí, bao gồm: màu sắc, kết cấu, bề mặt, độ trong suốt, cách chạm khắc,…
Màu sắc của ngọc
Cho đến nay, màu sắc vẫn là tiêu chí quan trọng nhất để định giá ngọc bích. Loại ngọc giá trị và khó tìm nhất – thứ luôn giữ vị trí đầu bảng khi xếp hạng các loại ngọc chính là “Imperial Jade – Ngọc Hoàng Gia”. Độ trong của ngọc Hoàng Gia được xác định ở mức hơi trong suốt (thuật ngữ chuyên ngành tiếng Anh gốc: Semi-transparent). Cần giải thích thêm là độ trong suốt của ngọc bích chỉ đạt giới hạn tối đa là semi, thêm vào đó, không có bất cứ loại ngọc hay đá quý nào có thể vượt qua được ngọc bích trên thang đo độ trong này, vì vậy chúng nghiễm nhiên giữ vị trí đầu tiên. Ngọc Hoàng gia còn sở hữu một màu sắc đặc biệt đến mức người ta luôn phải dùng các mỹ từ tráng lệ nhất khi miêu tả chúng: chói lọi, tỏa sáng, đầy sức sống – một màu ngọc lục bảo lung linh độc nhất vô nhị.
Trải qua hàng ngàn năm, Ngọc bích Hoàng Gia cho đến nay vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị hàng đầu của mình
Không chỉ vậy, một mảnh ngọc hoàng gia quý giá nhất sẽ không xuất hiện dù chỉ là một vết xước nhỏ, chúng thuần khiết, trong vắt và sắc sảo đến lạnh lùng. Chưa cần chạm vào viên ngọc, chỉ mới nhìn thôi, chúng ta cũng đã muốn đắm chìm vào màu xanh huyền diệu ấy. Cũng chính vì vẻ ngoài gây mê hoặc này mà từ lâu đời, những vị vua chúa tại Trung Quốc luôn khao khát, thèm muốn được nắm giữ chúng. Nhiều năm trôi qua, ngọc bích Hoàng gia trở thành vật phẩm có trị giá lên đến hàng triệu đô, được săn lùng bởi cơ man người sưu tầm đá quý và cổ vật.
Màu xanh nói chung của ngọc bích có thể thay đổi từ xanh lá thuần khiết đến xanh vàng hay xanh lục. Một số loại ngọc bích màu xanh khá nổi tiếng và giá trị có thể kể đến là “ngọc chim bói cá” – có màu xanh tương tự nhưng kém sắc sảo và chói sáng hơn ngọc Hoàng Gia. “Ngọc táo” – viên ngọc cho ra màu sắc xanh ngả vàng cực kỳ dữ dội và ấn tượng.
Giá trị chỉ xếp sau ngọc có màu xanh chính là ngọc tím (màu tím của hoa oải hương). Ngọc bích màu tím oải hương dù có đạt trạng thái màu sắc sặc sỡ, mãnh liệt và chói sáng nhất thì vẫn không thể có được giá trị cao như ngọc màu xanh. Thậm chí, trong một số trường hợp, giữa việc chọn ngọc tím có chất lượng tốt hơn xét về tổng thể và ngọc xanh kém chất lượng hơn, người mua vẫn sẵn sàng chọn và trả cho ngọc bích màu xanh một mức giá cao hơn. Điều này cho chúng ta thấy được rằng, màu sắc thực sự là yếu tố quyết định hơn 50%, thậm chí 70% giá trị của ngọc. Ngọc đen, đỏ hay cam cũng là những vật phẩm nổi tiếng và có giá trị xếp sau ngọc tím.
Giá trị xếp sau ngọc bích xanh là ngọc bích tím
Phân tích sâu hơn về yếu tố, một mẫu vật ngọc sẽ được xem xét gần như tất cả các khía cạnh về màu sắc. Giá trị thực sự không chỉ nằm ở màu sắc được thể hiện rõ nét khi quan sát thông thường (như đỏ, đen, xanh hay vàng), chúng còn phải được kiểm tra về độ đồng nhất trong màu sắc (mức độ đậm, nhạt); tông màu cụ thể (xanh lục, xanh ngả vàng, xanh nguyên bản,…) và độ bão hòa của màu sắc xuyên suốt mẫu ngọc.
Trong quá trình khai phá và tìm hiểu về ngọc, nhiều chuyên gia đã phát hiện ra những viên ngọc có màu sắc bất thường. Trên bề mặt ngọc xuất hiện những vệt dài hay đốm giống như rễ cây hay đường tĩnh mạch. Cụ thể hơn, trong thương mại trao đổi ngọc, chúng được đặt cho một cái tên riêng biệt – “variegated” hay còn được gọi nôm na với một biệt danh là “băng ngọc rêu thủy tảo”. Mặc dù được đánh giá là hoàn mỹ về kết cấu bề mặt, độ tương phản dưới ánh sáng gần như hoàn hảo, vẻ ngoài của chúng cũng vô cùng quyến rũ và hấp dẫn, ngọc rêu tuyết vẫn không thể trở thành viên ngọc giá trị hàng đầu. Bởi thế mới nói, việc trở thành một viên ngọc sáng chói nhất, hoàn mỹ nhất, chưa bao giờ là dễ dàng!
Băng ngọc rêu thủy tảo dù đạt được sự hoàn hảo và độc đáo trong kết cấu bề mặt nhưng vẫn không thể đạt được giá trị như ngọc bích
Cũng bởi vì màu sắc quyết định quá nhiều đến giá trị của một viên ngọc, những thợ thủ công và nhà kim hoàn phải tìm mọi cách để biến ngọc “chưa đẹp” trở nên hoàn hảo hơn. Từ đây, ngọc loại B ra đời (đã được giới thiệu ở bài viết trước). Với những phương pháp hóa học đặc thù, ngọc trở nên đều màu hơn, sáng chói hơn, và giá trị cũng được tăng lên gấp bội.
Độ trong suốt của ngọc
Ngọc bích có độ trong suốt trải dài từ mờ đục cho đến gần trong suốt. Những viên ngọc có độ trong tệ – hay nói cách khác là mờ đục sẽ kém giá trị và trở nên xỉn màu, tối tăm hơn. Các viên ngọc này không thể hấp thụ được ánh sáng, khi đặt chúng dưới ánh nắng, gần như không có một tia sáng nào được lưu giữ lại thông qua bề mặt của ngọc. Trái ngược hoàn toàn với ngọc mờ đục, những viên có độ trong suốt cao sẽ trở nên lung linh và bừng sáng ngay từ bên trong, bạn hoàn toàn có thể kiểm chứng chúng dưới ánh sáng bất kỳ. Đối với những viên ngọc xuất sắc hơn, chúng ta có thể cảm nhận được ánh sáng dường như đang thấm nhuần từ ngoài vào trong viên ngọc, khiến chúng sáng bừng rực rỡ.
Độ trong suốt của ngọc cũng là yếu tố then chốt quyết định giá trị của một sản phẩm ngọc
Xét về giá trị, những viên ngọc vẩn đục hay mờ tịt thường được định giá thấp nhất, trong khi những mẫu ngọc gần như trong suốt (semi) và quan trọng hơn là có thể để cho ánh sáng thẩm thấu, xuyên qua chúng sẽ là loại ngọc bích xa xỉ nhất. Một điều thú vị hơn, cũng là tiêu chí rất đáng để bạn đọc lưu tâm trong quá trình mua bán ngọc chính là những viên ngọc có độ trong suốt cao vẫn sẽ được định giá cao ngay cả khi chúng có độ bão hòa thấp và không đồng đều về màu sắc.
Kết luận: Độ trong suốt 🡪 Độ bão hòa màu sắc = Độ đồng đều về màu sắc
Kết cấu của ngọc
Một viên ngọc sẽ không thể được định giá trọn vẹn nếu thiếu đi yếu tố về kết cấu. Kết cấu ngọc phổ biến và lý tưởng nhất vẫn là bề mặt mịn, tuy nhiên điều này có thể thay đổi phụ thuộc vào kích cỡ và độ cứng của các tinh thể ngọc. Các biến thể về kết cấu của ngọc có thể thay đổi từ mịn đến trung bình đến thô ráp. Nói cách khác, ngọc càng mịn thì độ trong suốt càng tăng lên, và giá trị của chúng cũng từ đó được nâng tầm hơn. Trong giới chuyên môn, độ mịn của ngọc theo thứ tự giảm dần (từ mịn đến thô) được gọi lần lượt là “mỏ đá cũ”; “mỏ tương đối cũ”, “mỏ mới” (nơi khai thác ngọc).
Bề mặt của ngọc (thô hay mịn) sẽ quyết định không chỉ độ trong suốt mà còn cả giá trị tổng thể của một sản phẩm
Cách chạm khắc các sản phẩm từ ngọc
Ngọc trong thương mại ngoài bán theo mảnh còn thường được chạm khắc, cắt thành các hạt ngọc tròn và mài nhẵn. Một số sản phẩm từ ngọc tiêu biểu phổ biến là bông tai, dây chuyền, nhẫn hay vòng tay. Bên cạnh màu sắc thì cách mà các nghệ nhân làm mới hình dạng của ngọc cũng rất được quan tâm. Các viên ngọc sau khi được cắt mài sẽ cần phải được xem xét về tính đối xứng, tỉ lệ và độ dày của ngọc. Những viên ngọc lý tưởng nhất phải được uốn cong thật trơn mịn, không có đốm hay vệt, và dĩ nhiên không có bất cứ dấu vết hay sai sót có thể nhìn thấy bằng mắt thường.
Ngọc thường được sử dụng để tạo ra các món đồ trang sức quý giá bậc nhất như dây chuyền, nhẫn, bông tai
Ngọc sau khi được chạm khắc hoàn chỉnh sẽ được kết hợp với nhau để tạo thành các sản phẩm trang sức hoàn thiện, đặc biệt là dây chuyền, vòng tay (một chuỗi ngọc). Một sợi ngọc hoàn hảo cần phải có những viên ngọc tương đồng về màu sắc, độ trong suốt, kích thước và đối xứng về vết cắt. Đây là quá trình chọn lọc, tìm kiếm vô cùng khó khăn, nhất là đối với việc chọn màu. Chính vì vậy, các chuỗi trang sức ngọc đáp ứng được đầy đủ những tiêu chí này thường được bán với giá rất đắt.
Vòng tay từ ngọc là một sản phẩm trang sức tương đối nổi tiếng và được ưa thích bởi phụ nữ ở nhiều lứa tuổi. Vòng tay này thường được chạm khắc từ duy nhất một miếng ngọc nguyên vẹn, và kích thước của miếng ngọc này cũng phải rất lớn. Chỉ riêng việc chọn được một miếng ngọc với kích thước lớn đã rất khó khăn, nên giá thành của chúng được xem là đắt đỏ nhất. Rất nhiều chiếc vòng tay từ ngọc dù có những vết đốm trên bề mặt nhưng nhờ nghệ thuật chạm khắc mà có thể che đi đáng kể khuyết điểm. Chính vì vậy, những chiếc vòng thực sự hoàn hảo với bề mặt mịn, trơn, không đốm trên bề mặt sẽ là một kho báu thực sự.
Vòng tay ngọc là một trong những món trang sức được ưa chuộng và giá trị nhất hiện nay
Kinh nghiệm thực tiễn từ những tiêu chí định giá ngọc
Những tiêu chí định giá hay xem xét ngọc được truyền đạt từ các chuyên gia hàng đầu trong bài viết trên có lẽ ít nhiều đã cũng giới thiệu đến bạn đọc. Trong quá trình mua bán hay giao dịch, những người mới, người thiếu kinh nghiệm thẩm định ngọc sẽ gặp không ít khó khăn. Sự nhầm lẫn, thiếu kiến thức có thể dẫn đến trường hợp xấu như mua nhầm ngọc loại B, loại C, ngọc kém chất lượng hay thậm chí là ngọc giả.
Tuy rằng chúng ta có khó được cho mình kiến thức chuyên môn sâu sắc để định giá chính xác giá trị của từng loại ngọc, bài viết trên ít nhiều đã tổng hợp các “bí kíp” hay “mẹo vặt” để trước khi giao dịch, người mua có cái nhìn tổng quan, chi tiết hơn. Hãy xem xét thật kỹ lưỡng màu sắc, bề mặt hay dấu vết chạm khắc để đảm bảo ngọc của mình được xác định đúng giá trị.
Dù không thể trở thành chuyên gia thẩm định ngọc chuyên nghiệp, ta vẫn có thể tự tin với kỹ năng và hiểu biết của mình đối với loại đá quý này
Với những kiến thức tổng hợp từ nhiều nguồn bao gồm báo chí, tài liệu chuyên môn phân tích ngọc, chúng tôi hy vọng đã gửi đến tất cả bạn đọc cái nhìn nghiêm túc nhất, bài bản nhất về vấn đề nhận định ngọc. Trau dồi, tham khảo và nghiền ngẫm các thông tin này sẽ khiến bạn nhận ra việc sưu tầm, chơi ngọc thực sự là một nghệ thuật. Tuy rằng không thể trở thành chuyên gia sành sõi, chúng tôi hy vọng bạn vẫn có thể trở thành những người sưu tầm ngọc, mua ngọc cừ khôi nhất. Mọi chi tiết mua ngọc, tham khảo các sản phẩm ngọc quý, ngọc phỉ thúy, hãy liên lạc với website để nhận được tư vấn nhanh chóng nhất.